Συνήθως, την Επανάσταση του 1821, την βλέπουμε σαν μία μακρινή, ηρωική σελίδα της ιστορίας, χωρίς να παραδειγματιζόμαστε όσο θα έπρεπε, ως Νεοέλληνες, από κάτι που ουσιαστικά δεν είναι και τόσο μακρινό από τη δική μας εποχή. Λέμε πως κάθε εποχή γεννά τους δικούς της ήρωες και δεν είναι ψέμα. Ήρωας είναι εκείνος που δεν συντάσσεται, που δεν συσχηματίζεται με τη μάζα. Αυτός που με το θάρρος του, βγαίνει «μπροστά» και διεκδικεί. Όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν, καθένας μπορεί να γίνει ήρωας, αρκεί να έχει ταυτιστεί με τις ανάλογες αξίες και τα ιδανικά του έθνους, του λαού μας, ώστε να μπορέσει να αντιταχθεί στο νέο κόσμο που φτιάχνεται μειώνοντας και αψηφώντας την ιστορία και τις πατροπαράδοτες αξίες. Τίποτα δεν εμφανίζεται αυθύπαρκτα, ούτε προχωρά χωρίς γερά θεμέλια. Γιατί είναι επιθυμητό, λογικό και ωραίο να προχωράει ο κόσμος αλλά όχι να απομακρύνεται από τις πρωταρχικές αξίες που τον διέπουν και να γίνεται έρμαιο στις εκάστοτε συγκυρίες.
Φυσικά, δεν έχει νόημα η στείρα παρελθοντολογία, ούτε η προσκόλληση σε νεκρά ιδεώδη. Χρειαζόμαστε τις ζωντανές και γερές ρίζες μας, που με την κατάλληλη φροντίδα θα δώσουν καρπούς. Η εξιδανίκευση των περασμένων τις περισσότερες φορές οδηγεί σε αδράνεια. Περιφέρουμε το ένδοξο παρελθόν χωρίς συναίσθηση και διάθεση να χτίσουμε πάνω του, καταλήγοντας θεατές των εξελίξεων.
Από αυτήν την άποψη λοιπόν, η συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση φέτος, σηματοδοτεί 200 χρόνια νέου ελληνικού κράτους. Μια επέτειος που δεν πρέπει να τη γιορτάσουμε επιφανειακά, αλλά να της δώσουμε την δέουσα σημασία, αναδεικνύοντας ιστορικά γεγονότα που έχουν παραθεωρηθεί και ν’ασχοληθούμε με πτυχές της σύγχρονης ιστορίας που δεν έχουν τύχει ανάλογης προβολής. Όμως σίγουρα θα πρέπει να είναι μία ευκαιρία να στρέψουμε και εμείς το βλέμμα προς τις απαιτήσεις του καιρού μας. Οι άνθρωποι που καλούμαστε να μιμηθούμε, δεν είναι οι μυθικοί ήρωες της αρχαιότητας, δεν είναι βυζαντινοί στρατηλάτες, είναι πολύ πρόσφατοι και κοντά στη δική μας ιδιοσυγκρασία, οι οποίοι όμως τα έβαλαν με έναν εχθρό πολύ μεγαλύτερο στο μπόι. Όχι γιατί ήσαν προικισμένοι με υπεράνθρωπες δυνάμεις, αλλά γιατί είχαν ατσάλινο φρόνημα. Φέτος, που δεν θα γίνουν παρελάσεις, δυστυχώς τα παιδιά – που ούτως ή άλλως δεν γνώριζαν πολλές φορές τις διαφορές ανάμεσα στις επετείους- τώρα δεν θα μπορέσουν να ζήσουν ούτε έστω εθιμοτυπικά την επέτειο της Επανάστασης.
Γι’ αυτό, όσο μπορούμε εμείς πρέπει να τα διδάξουμε την σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας, με τα καλά της και με τα κακά της, με τις όμορφες και με τις άσχημες στιγμές της, με τις μελανές σελίδες που δεν είναι και λίγες, αλλά σίγουρα να φροντίσουμε μέσα από αυτά που θα μάθουν να αποκτήσουν κριτική σκέψη και πνεύμα «θετικής» αντίρρησης στα όσα συμβαίνουν. Η ιστορική γνώση είναι κατ’ ουσίαν ανθρώπινη γνώση και δημιουργεί εμπιστοσύνη στον ίδιο μας τον εαυτό, ώστε να δημιουργήσουμε και να μη δεχόμαστε άκριτα. Τώρα, περισσότερο από ποτέ οφείλουμε να αναδείξουμε γεγονότα της ιστορίας μας, των αρχών του 19ου αιώνα πριν και μετά την Επανάσταση του 1821. Γεγονότα και προσωπικότητες του Αγώνα που δεν έχουμε γνωρίσει.
Σοφία Καυκοπούλου
Θεολόγος – Δημοσιογράφος
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε στην Πάτρα και είναι θεολόγος με ειδίκευση στην Βυζαντινή Ιστορία και δασκάλα μουσικής. Εργάζεται ως δημοσιογράφος στον τηλεοπτικό σταθμό ACHAIA Channel.